Σαν Σήμερα το 1943: Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός, κατά κόσμον Δημήτριος Παπανδρέου (1891-1949), και οι πρόεδροι πολλών επαγγελματικών οργανώσεων προβαίνουν σε διάβημα στον κατοχικό πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο «υπέρ της προστασίας των εν Ελλάδι Ισραηλιτών». Στην επιστολή που απέστειλαν αναγράφεται: «Στην εθνική μας συνείδηση, όλα τα παιδιά της Μητέρας Ελλάδας αποτελούν μια αναπόσπαστη ενότητα: είναι ισότιμα μέλη του εθνικού σώματος, ανεξαρτήτως θρησκείας. Η αγία Ορθόδοξη θρησκεία μας δεν αναγνωρίζει ανώτερη ή κατώτερη ποιότητα με βάση τη φυλή ή τη θρησκεία […] και συνεπώς καταδικάζει κάθε απόπειρα διακρίσεων ή δημιουργίας φυλετικών ή θρησκευτικών διαφορών. Είναι κοινή η μοίρα μας τόσο στις μέρες της δόξας όσο και σε περιόδους εθνικής ατυχίας και είναι άρρηκτοι οι δεσμοί μεταξύ όλων των Ελλήνων πολιτών, χωρίς εξαίρεση, ανεξάρτητα από τη φυλή. Σήμερα, ανησυχούμε βαθύτατα για την τύχη των 60.000 συμπολιτών μας, οι οποίοι είναι Εβραίοι. Έχουμε ζήσει μαζί και οι δύο την δουλεία και την ελευθερία και εκτιμούμε τα συναισθήματά τους, την αδελφική τους στάση, την οικονομική τους προσφορά και το πιο σημαντικό, τον πατριωτισμό τους». Η μέριμνα του Δαμασκηνού για τη διάσωση των Ελλήνων Εβραίων, οι οποίοι από το 1943 άρχισαν μαζικά να οδηγούνται σε στρατόπεδα εξόντωσης, τον οδηγούν σε συγκεκριμένες δράσεις. Κατ’ εντολή του εκδίδονταν πιστοποιητικά βαπτίσεως για τους Εβραίους ώστε να εμφανίζονται ως Χριστιανοί και να αποφεύγεται η σύλληψη και απέλασή τους. Επανειλημμένα διαμαρτυρήθηκε στους Γερμανούς ανώτερους διοικητές για τη συνεχιζόμενη πρακτική της δολοφονίας Εβραίων. Για τη δράση του αυτή και τη συμβολή του στη διάσωση εκατοντάδων Ελλήνων Εβραίων τιμήθηκε τόσο από την ελληνική ισραηλιτική κοινότητα όσο και από το ίδρυμα Γιάντ Βασέμ με τον τίτλο του Δίκαιου των Εθνών που απονέμεται στους υψηλόφρονες δίκαιους που έθεσαν σε κίνδυνο τη ζωή τους για να σώσουν Εβραίους, αψηφώντας το γεγονός ότι κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η παροχή προστασίας σε Εβραίο αποτελούσε έγκλημα που επέσυρε βαρύτατη τιμωρία, ως και τον θάνατο. Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός υπήρξε κορυφαία εκκλησιαστική και πολιτική προσωπικότητα της νεότερης Ελλάδας. Διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος (1941-1949), Αντιβασιλέας (1944-1946) και Πρωθυπουργός της Ελλάδας (1945). Οι Εβραίοι της Ελλάδας τον τιμούμε απεριόριστα.
Πηγή: Ισραηλιτική Κοινότητα Αθηνών