Του Δημήτριου Κατσίκη,
Μεταλλοτεχνιτης, ερευνητής, κατασκευαστης ελληνικών πανοπλιών
Ο ζωγραφικός διάκοσμος (τοιχογραφίες & εικόνες)των Ιερών Ναών της Ανατολικής Ορθόδοξης παραδόσεως (Ελλήνων, Αρμενίων κλπ.) αποτελεί για τους ερευνητές και τους ιστορικούς της τέχνης μία αστείρευτη πηγή γνώσεων που αποκαλύπτει πολλά μυστικά του ιστορικού παρελθόντος. Από μια τοιχογραφία δύναται να εξαχθούν πολύτιμα συμπεράσματα που επιβεβαιώνουν ιστορικά ορόσημα,δύναται να αποτελέσει κριτήριο για χρονολόγηση αλλά και ως ασφαλής οδηγός για θέματα που άπτονται της κοσμικής σφαίρας. Οι διάκοσμοι των Ναών διασώζουν σε μεγάλο βαθμό την ιστορική πραγματικότητα της εποχής που φιλοτεχνήθηκαν, είναι ιστορικά αρχεία καμωμένα με χρώματα αντί για μελάνι.
Τις τελευταίες δεκαετίες η Ακαδημαϊκή κοινότητα έχει δείξει έντονο ενδιαφέρον για μία πολύ συναρπαστική πτυχή της Ορθόδοξης Αγιογραφικής Παράδοσης, αυτή των Στρατιωτικών Αγίων. Πέρα των βιογραφιών τους η προσοχή έχει εστιαστεί στις περίτεχνες ενδυετήσεις που αυτοί φέρουν τόσο συχνά όταν απεικονίζονται με μεγαλοπρέπεια στην πλήρη στρατιωτική δόξα τους. Όλοι μας έχουμε δει τον Άγιο Δημήτριο, Άγιο Γεώργιο, τον Άγιο Θεόδωρο κ.α να φέρουν πολυτελής αμυντικές εξαρτήσεις του κορμού και των άκρων, αλλά και επιθετικά όπλα όπως σπαθιά, δόρατα και τόξα. Στα μάτια ενός ερευνητή οι εν λόγω θώρακες δεν παραμένουν μονάχα εικαστικές συνθέσεις αλλά αντιστοιχούν σε υπαρκτές πανοπλίες που χρησιμοποιούνταν στα πεδία των μαχών της εκάστοτε χρονικής περίοδού. Μάλιστα οι φιλολογικές πηγές της Μέσης &Ύστερης Βυζαντινής (10ος αιώνας και εντεύθεν) περιόδου αναφέρουν κάθε εξάρτημα των πανοπλιών αυτών και πολλές φορές με εκπληκτικές λεπτομέρειες. Για ακόμα μια φορά ο συνδυασμός Βυζαντινών εικονογραφικών και φιλολογικών πηγών μας ανοίγει ένα παράθυρο στην πιο δυναμική κοσμική πτυχή των Ελληνικών Μέσων Χρόνων.
Οι πανοπλίες των Ορθόδοξων Στρατιωτικών Αγίων αντανακλούν ακριβώς την δύναμη των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων (Ιωάννη Τσιμισκή,Νικηφόρου Φωκά κα. ), το αήττητο του Βυζαντινού στρατού, την μεγαλοπρέπεια της Αυτοκρατορίας, τον θρίαμβο των Νικών, τις Ρωμαϊκές στρατιωτικές αρετές (virtus invicta, virtus perpetua, auctoritas, dignitas, virtus, pietas), την Θεϊκή Πρόνοια.
Μετά από πολύχρονη έρευνα πάνω στην τεχνολογία υλικών, στις παραδοσιακές μεθόδους σφυρηλάτησης, πάνω σε αρχαιολογικά ευρήματα και φιλολογικές πηγές σήμερα δύναται μια ρεαλιστική φιλοτεχνησή τους.